وضعیت آب و هوای همدان

خبرگزاری علم و فناوری

**

تاریخ : يكشنبه 27 آذر 1401 ساعت 05:03   |   کد مطلب: 4315
کلم برگ که از محصولات پر خاصیت ، دارویی و جاودیی است، از اصلی ترین خوراکی های سفره شب یلدای مردم تویسرکان است.

به گزارش نافع  شب یَلدا یا شب چلّه بلندترین شب سال در نیم‌کره شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته می‌شود.

درشهرستان تویسرکان واقع در استان همدان در این شب مثل هر شهر دیگر، اقوام، خویشاوندان و فامیل ها دور هم جمع شده و به دیدار بزرگترها می روند و بلندترین شب سال را در کنار یکدیگر به خوبی و شادی سپری می کنند. هرچند مشکلات زندگی ماشینی و شهر نشینی و همچنین تسلط رسانه ها جمعی مانند تلویزیون و موبایل تا حدودی این فرهنگ حسنه را تحت تأثیر قرار داده است اما هنوزمردم خانواده دوست و فرهنگ ساز ایران اسلامی توانسته اند آداب و رسوم زیبای این گونه ایام سنتی زیبای خود را حفظ کنند.

در کتاب “فرهنگ عامه خطه تویسرکان” که به قلم “صحبت الله مرادی” نگاشته شده است؛ مردم تویسرکان در شب های بلند زمستان و در شب نشینی های خود کتاب هایی همچون اسکندرنامه، امیرارسلان نامدار، فلکناز، حسین کرد شبستری، شیرویه، حمله حیدری، جامع التمثیل، حلیته المتقین، تحفته المجالس، لیلی و مجنون و شیرین و فرهاد را به صورت جمع خوانی خوانده و از آن لذت می بردند.علاوه بر آن کتاب ها، شاهنامه خوانی، حافظ خوانی و قصه‌گویی و خاطره گویی توسط پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها نیز مرسوم است.

از آداب و رسوم دیگر شهر ما این است که اگر دختری تازه عروس باشد، خانواده او هدیه‌ای به همراه آجیل گندم برشته و مقداری میوه و شیرینی به منزل داماد می‌آورند و همچنین اگر پسر و دختری با هم نامزد باشند، خانواده پسر در شب یلدا هدیه‌ای برای این دختر به منزل پدر دختر می‌برند.

میوه ها و تنقلات شب یلدای تویسرکانی های خونگرم تقریبا مانند سایر شهرهاست؛ هندوانه سرخ، انار خندان، گندم شاهدانه، کشمش و بادام، حلوا مغز، حلوا سرد و میوه‌های مخصوص فصل سرما در این شب برای میهمانان مهیا است.

ولی تفاوتی در میوه و تنقلات مردم تویسرکان با بقیه شهرها وجود دارد. مردم این شهر “کلم برگ” را یکی از ملزومات اصلی شب یلدای خودشان می دانند. “کلم برگ” جزء خوردنی های شب یلدای مردم شهرهای دیگر نیست. به این دلیل خبرنگار رودآور دل به دریا زد و در بین مردم رفت که چرا یک هفته قبل از شب یلدا در تمام میوه فروشی ها “کلم برگ” به وفور خرید و فروش می شود.

محمود صلواتی استاد دانشگاه و محقق تویسرکانی در این خصوص به خبرنگار رودآور گفت: در قدیم کشت کلم در تویسرکان معروف بوده و این محصول به وسعت زیاد بخصوص در منطقه زرهان کشت می شده  است. به دلیل تردی و شیرین بودن کلم تویسرکانی، این محصول به استان های دیگر به مقدار زیاد صادر می شد.

استاد صلواتی در پاسخ به این سوال که چرا از میان این همه سبزیجات و میوه ها “کلم برگ” برای شب یلدای تویسرکانی ها به صورت ویژه انتخاب شده است، توضیح داد: خانواده ها در قدیم پرجمعیت تر از امروز بوده اند  و زمانی که خویشاوندان و آشنایان برای شب گذرانی و انجام آداب و رسوم شب یلدا به دور هم جمع می شده اند مردم تویسرکان به دلیل کیفیت بالای “کلم برگ” و همچنین به دلیل نبود میوه های گوناگون و کمبود وسایل ارتباطی، این محصول بسیار مغزی و مفید را  در کنار سایر خوراکی های مرسوم در داخل سفره پذیرایی قرار می دادند. معمولاً “کلم برگ” را با سکنجبین و یا شیره می خوردند. این سنت به عنوان رسمی قدیمی از گذشته های دور در کنار خوراکی های شب یلدای تویسرکانی ها قرارگرفت و نسل به نسل به آیندگان رسیده است.البته سبزی هایی که جزء خانواده کلم هستند از سبزیجات معجزه آسا طب تغذیه بشمار می روند.

وی ادامه داد: متأسفانه کشت گسترده این محصول در شهرستان تویسرکان بسیار محدود شده است و مشاهده می شود که زمین های کشاورزی و زراعی تغییر کاربری داده و تبدیل به ساختمان و خانه های مسکونی شده است و امروز شاهد هستیم که کلم از سایر استان های همجوار به شهرستان تویسرکان آورده می شود.

همچنین “آقای قلخانباز” یکی از  فروشندگان “کلم برگ” در گفتگو با خبرنگار رودآور اظهار داشت: به دلیل علاقه تویسرکانی ها به گیاه مفید “کلم برگ” چند روز مانده به شب یلدا این محصول به صورت گسترده از شهرهای دیگر به تویسرکان وارد شده و در اختیار مردم خوش خوراک تویسرکان قرار می دهند.

وی در پاسخ به این سوال که چرا “کلم برگ” بیش از سایر سبزیجات مورد توجه مردم تویسرکان قرار گرفته است؟ با خنده ای معنا دار پاسخ داد: قطعا مردم تویسرکان خواص فوق العاده این سبزی را بیشتر می دانند و به نظرم می آید که از قدیم پزشک و یک حکیم زبردست مردم تویسرکان را از خواص این محصول آگاه کرده است و به همین دلیل مصرف این محصول جزء عادات غذایی ما تویسرکانی درزمستان و بخصوص شب یلدا شده است.

خانم “عبدالمالکی” از شهروندان تویسرکان نیز که مشغول خرید اقلام مورد نیاز این شب به یادماندی بود به خبرنگار ما گفت: شب یلدای امسال اولین شب یلدای عروس مان است و ما در کنار هدیه، میوه ها و خوراکی های دیگر “کلم برگ” را نیز به عنوان سنتی که از قدیم برجای مانده برای تازه عروسمان می بریم.

خانم “ترکمان” نیز با اشاره به خواص زیاد کلم و غذاهایی که با کلم پخته می شود، توضیح داد: مصرف این سبزی از قدیم بخصوص در شب یلدا مرسوم بوده و بسیاری از خانواده ها برای این شب کلم پلو می پزند و برخی نیز آن را با شربت سکنجبین میل می کنند.

وی همچنین با برشمردن خواص دارویی این سبزی که بسیاری از آن در کتب پزشکی طب سنتی اشاره شده است، گفت: حتی برخی مردم از کلم برای آش کلم استفاده می کنند که برای فصل زمستان بسیار مفید و پر خاصیت است.البته این سبزی علاوه بر خواص بسیار زیاد دیگر برای کسانی که دوست دارند وزن خود را کم کرده و لاغر شوند از سوی پزشکان تغذیه نیز توصیه می شود.این محصول حاوی کلسیم بسیار بالایی است که برای استخوان ها و جلوگیری از پوکی استخوان بسیار مفید است.

خانم “ترکمان” ادامه داد: از خوردنی های دیگری مثل گندم و برنج بوداده، آجیل شیرین و آجیل شور، سویا و انواع میوه ها نیز در این شب استفاده می شود ولی امسال به دلیل قرار گرفتن این شب در ماه صفر و نزدیک بودن به اربعین حسینی از آجیل و تخمه استفاده نخواهیم کرد.

آقای “سوری” فروشنده “کلم برگ” نیز گفت:  از قدیم الایام رسم بوده که “کلم برگ” حتما در کنار خوراکی های یلدایی تویسرکانی ها باشد و حتی اگر همه نوع میوه و آجیل موجود باشد و “کلم برگ” نباشد گویا آداب شب یلدا به درستی به جا آورده نشده است.

خانم “بختیاری” نیز نظر جالبی درباره “کلم برگ” داشت. وی معتقد بود: شاید به دلیل اینکه “کلم برگ”  سفیدرنگ است و تعداد برگ های زیادی دارد مردم آن را نشان و نماد فزونی خیر و برکت دانسته و با قرار دادن این محصول سفیدرنگ و پر خاصیت بر سر سفره شب یلدای خود از خداوند منان زمستان پربارش و پربرفی را آرزمند می شوند.

خلاصه کلام اینکه یلدای تویسرکانی بدون کلم یلدا نمیشه.

ناگفته نماند که کلم خواص بسیاری دارد و اجداد ما با استفاده از “کلم برگ” به عنوان دارویی شفا بخش در درمان انواع بیماریها از اسکوربوت (کمبود ویتامین ث) تا قانقاریا ، تجربه گرانبهایی را برای ما به ارث گذاشته اند و علم جدید هم اثر شفابخش این گیاه را در افزایش مقاومت بدن در برابر سرطان، التهابات، عفونتها و زخمها تأیید کرده است.محققان و دانشمندان از “کلم برگ” به عنوان یکی از سبزیجات جادویی نام می برند.

یادمان باشد که شب یلدا را تنها شب دور هم بودن و احترام به بزرگترها و گرم نگه داشتن کانون خانوده هایمان در نظر داشته باشیم. ما ایرانی ها بیش از اهمیت دادن به آداب و رسوم سنتی خود به مناسبت های دینی و ارزشی خود اهمیت می دهیم و لازم است یادآور شویم در آستانه فرا رسیدن اربعین سالار شهیدان امام حسین (علیه السلام) قرار داریم که قطعا حفظ حرمت این ایام برای ملت دینمدار ایران اسلامی در اولویت قرار دارد.
منبع رودآور،
انتهای پیام/

برچسب‌ها: 

دیدگاه شما