به گزارش نافع، به نقل از راه دانا، غلامرضا مصباحی مقدم در اولین نشست تخصصی بودجه بدون نفت که در دانشکده علوم سیاسی دانشگاه تهران توسط بسیج اساتیددانشگاه تهران و شهید بهشتی برگزار شد با اشاره به اینکه مسئله بودجه بدون نفت پیشنهادی است که بنده بعد از ارائه گزارش رئیس جمهور در مجلس ارائه کردم و مورد استقبال نمایندگان قرار گرفت، گفت: آرزوی داشتن اقتصاد بدون نفت یک آرزوی عالی است اما ما با آن فاصله زیادی داریم.
وی با اشاره به جدا کردن بودجه از نفت گفت: اکنون شرایط به گونهای در حال رقم خوردن است که میتوانیم بودجه را از درآمدهای نفتی جدا کنیم.
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه در برنامه سوم و چهارم توسعه به دنبال عدم وابستگی بودجه جاری با نفت بودیم، تصریح کرد: اما در شرایط فعلی میتوان کل درآمدهای نفتی را از بودجه خارج کرد که براساس سیاستهای اقتصاد مقاومتی باید به این سمت حرکت کنیم.
مصباحی مقدم با اشاره به اینکه این یکی از آرمانهای دکتر مصدق بوده است، تصریح کرد: سؤال اصلی این است چگونه میتوان اتکای بودجه به نفت را از بین برد.
وی در پاسخ به این سؤال اظهار کرد: مجموعه بودجه کل کشور 837 هزار میلیارد تومان است که منابع عمومی در آن 224 هزار میلیارد تومان است و سال به سال سهم بودجه شرکتهای دولتی در حال افزایش است.
مصباحیمقدم با تأکید براینکه در بودجه شرکتها اتکا به بودجه نفت داریم چون شرکت نفت وابسته به بودجه نفت است، گفت: باید بخش عمدهای از درآمدهای نفت صرف خود نفت شود.
وی اظهار داشت: هماکنون در شرایط کاهش تولید نفت به سر میبریم که این ربطی به صادرات ندارد.
این نماینده مجلس ادامه داد: در حوزههای مشترک رقبای ما شدیداً در حال تولید هستند اما ایران هنوز به سمت تولید از برخی میادین مشترک نفتی نرفته است.
وی با اشاره به اینکه درآمدهای اقتصادی برای دستگاههای خاص مشخص است، گفت: البته همواره چنین نیست مثلاً برخی از دستگاهها که درآمدهای اختصاصی دارند باید این درآمدها را به خزانه واریز کنند.
مصباحی مقدم با اشاره به منابع عمومی غیر اختصاصی که رقم 224 هزار میلیارد تومان برای سال آینده پیشبینی شده است، گفت: در سال جاری این رقم 212 هزار میلیارد تومان پیشبینی شده بود اما عملکرد سال 93 نشان میدهد تنها 180 هزار میلیارد تومان قابل تحقق است که این مورد نیز سخن رئیس سازمان برنامه و بودجه است.
وی با اشاره به اینکه بنابراین رقم 224 هزار میلیارد تومان غیرواقعی است، گفت: اگر در سال جاری 180 هزار میلیارد تومان تحقق پیدا کند قطعاً برای سال بعد نیز 200 هزار میلیارد تومان قابل تحقق خواهد بود که با این شرایط 12 درصد بیشتر رشد نخواهد کرد.
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه اگر دولت فعلی دولتی بود که اقتصاد مقاومتی را مدنظر قرار میداد در این صورت قضیه فرق میکرد، اظهار داشت: اما چنین چشماندازی برای دولت وجود ندارد بنابراین منابع سال جاری مشابه سال آینده است.
مصباحی مقدم با اشاره به بودجه پیشنهادی دولت از درآمدهای نفتی در سال 94 گفت: دولت اعلام کرده است 71 هزار میلیارد تومان در سال 94 از نفت درآمد کسب میکند که این رقم در سال جاری 77 هزار میلیارد تومان بود و علت کاهش این درآمد نیز کاهش شدید قیمتهای نفت در بازار جهانی است.
وی ادامه داد: در سال جاری هر بشکه نفت 100 دلار در نظر گرفته شد اما در ابتدای سال جاری به مجلس اعلام نکردند که شرایط قیمت نفت در آینده چگونه خواهد بود که اگر اعلام میکردند، قیمت نفت کمتر از 100 دلار در بودجه بسته میشد.
مصباحی مقدم ادامه داد: براساس پیشبینیها میانگین نفت در سال 93 حدود 90 دلار است در صورتی که قیمت نفت به کمتر از 50 دلار و حدود 43 دلار رسید بنابراین چگونه دولت قیمت نفت 72 دلاری را در بودجه سال 94 پیشبینی کرده است.
وی گفت: دولت برآورد کرده است که 12 درصد از سهم صندوق توسعه ملی را در سال 94 برداشت کند،البته این کار با هماهنگی مقام معظم رهبری صورت خواهد گرفت. بنابراین اگر قرار باشد 71 هزار میلیارد تومان درآمد نفتی را از طرق دیگر به جز نفت تأمین کنیم باید گفت که این کار شدنی است.
مصباحی مقدم با تأکید براینکه آمریکاییها ما را مدیریت میکنند، تصریح کرد: آنها فروش نفت، صادرات و حتی اخیراً ارز نفتی ما را نیز مدیریت کردهاند و حتی کار را به جایی رساندهاند که اگر از میز مذاکرات فاصله بگیریم تحریمها را تشدید خواهند کرد.
وی ادامه داد: آمریکاییها اعلام کردهاند در 3 ماه اول 700 هزار بشکه و در 3 ماه دوم 400 هزار بشکه و 3 ماه سوم اجازه میدهم فقط 100 هزار بشکه نفت صادر کنید که این نتیجه وابستگی به نفت است.
مصباحی مقدم با اشاره به اینکه در شرایط فعلی حتی ارز نفتی ما را نیز مدیریت میکنند، خاطرنشان کرد: 1+5 به ایران اعلام کرده است چه مقدار از این ارز را میتواند برداشت کند و چه مقدار حق دارد از این ارز برداشت نکند.
این نماینده مجلس با اشاره به راهکارهای جبرانی خروج درآمد نفت از بودجه گفت: یکی از این راهکارها حذف یارانه پردرآمدها است.
وی ادامه داد: به نظر من فقرا باید بگیرند و حتی باید بیشتر از میزان فعلی یارانه دریافت کنند اما با یک مدیریت اساسی میشود یارانه ثروتمندان را حذف کرد.
مصباحی مقدم با اشاره به درآمدهای مالیاتی گفت: سازمان امور مالیاتی اعلام کرده است 80 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی داریم که برای سال آینده 86 هزار میلیارد تومان این سازمان درآمد خواهد داشت.
وی گفت: ما نمیخواهیم ضریب مالیاتی را افزایش دهیم اما باید جلوی فرار مالیاتی را گرفت و دولتی که نتواند در مقابل فرار مالیاتی ایستادگی کند بیعرضه است.
مصباحی مقدم با اشاره به واگذاری طرحهای عمرانی گفت: سال گذشته دولت در بودجه یک تبصره آورد که 30 هزار میلیارد تومان برای واگذاری طرحهای عمرانی دیده شد. براین اساس میتوانیم 17 هزار میلیارد تومان را نیز از طریق بخش خصوصی به دست آوردیم که مجموعه آن 47 هزار میلیارد تومان میشود.
وی با اشاره به اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها گفت: هماکنون قیمت فوب خلیج فارس کاهش پیدا کرده و ما میتوانیم با یک گام قیمت برخی از حاملهای انرژی را افزایش دهیم که با این کار درآمد خوبی نصیب دولت خواهد شد که حداقل این درآمد 10 هزار میلیارد تومان است.
این نماینده مجلس تصریح کرد: هماکنون دولت روش دولتهای هاشمی و خاتمی را اجرا میکند که در آن 16 سال شدت مصرف انرژی بسیار بالا بود، بنابراین دولت باید یک اقدام مؤثر در جهت کاهش مصرف برخی از حاملهای انرژی بردارد.
وی ادامه داد: برای جلوگیری از ایجاد فشار به خانوارهای ضعیف و آسیبپذیر میتوان به این خانوارها جبرانی داد.
مصباحی مقدم در بخش دیگری از صحبتهای خود نسبت به شناسایی اقشار ثروتمند گفت: ما میتوانیم براساس فهرستها، پردرآمدهای جامعه را شناسایی کنیم مثلاً پزشکان، مهندسین و یا کسانی که حداقل یک بار سفر خارجه به منظور تفریح میروند از اقشار ثروتمند محسوب میشوند و حتی مجلس پیشنهاد درآمد بالای 2.5 میلیون تومان را نیز مطرح کرد که براین اساس میتوان گفت اگر شناسایی ثروتمندان مشکل است میتوانیم فقرا را تشخیص دهیم که این کار بسیار راحتی است.
ثروتمندان در ایران هزینه اشرافیگری خود را پرداخت نمیکنند
یک کارشناس اقتصادی با اشاره به اقدامات آنی برای جدا کردن بودجه از نفت گفت: برای این کار باید یک پکیج دیده شود که به عنوان نمونه افزایش درآمدهای مالیاتی است.
دکترمحمد خوشچهره گفت: خیلی از اقداماتی که در لایحه بودجه وجود دارد تاکتیکی و مقطعی است.
وی با بیان اینکه در ایام انتخابات با آقای روحانی صحبت کردم و به ایشان گفتم در شرایط فعلی کسی که میخواهد وارد گود انتخابات شود یا دیوانه است و یا عاشق که ایشان با خنده پاسخ داد من دومی هستم.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه باید نگاه خود را نسبت به مسائل اقتصادی سطحبندی کنیم، تصریح کرد: شرایط فعلی اقتصاد ایران نیازمند چند اقدام است که مهمترین آن اقدام آنی و بعد از آن اقدام کوتاهمدت و سپس میان و بلندمدت است. خوشچهره با اشاره به اینکه من نگران دولتها هستم که نگرش آنها اشتباه باشد، گفت: دولتها باید اولویتبندی کنند.
وی با اشاره به مباحث اقتصادی مقاومتی گفت: برنامهریزی اقتصاد مقاومتی تاکتیک نیست که مانند اقتصاد ریاضتی به طور گذرا اجرایی کنیم بلکه ما در یک شرایط تقابل و تخاصم هستیم بنابراین اقتصاد ما باید مقاوم سازی شود.
وی با اشاره به اینکه اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی تهدیدزا است، گفت: اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی تهدیدزا است برای اینکه بخواهیم پویا شویم باید وابستگی تهدیدزای خود را کاهش دهیم.
خوشچهره با تأکید براینکه درآمدهای نفتی یک متغیر برونزا است، افزود: جدا کردن درآمدهای نفتی از بودجه یک اقدام مقطعی و آنی نیست و نمیتوان آن را برای سال 94 به طور قطع انجام داد.
این کارشناس اقتصادی با تأکید براینکه برای جدا کردن بودجه از نفت در سال 94 باید یک پکیج دیده شود، تصریح کرد: یکی از این درآمدهای جایگزین افزایش درآمد مالیاتی است که منظور ما فشار به مالیاتدهندگان نیست بلکه باید درآمدهای مالیاتی را از طریق جلوگیری از فرار مالیاتی افزایش داد.
وی خاطرنشان کرد: راهکارهای دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که یکی از آنها ظرفیتهای خالی است که در اقتصاد ایران وجود دارد. خوشچهره اظهار داشت: متأسفانه ثروتمندان در ایران هزینه اشرافیگری خود را پرداخت نمیکنند که باید این هزینه از طرف آنها به صورت مالیات پرداخت شود و این کار درآمد قابل توجهی را برای دولت ایجاد میکند.
حسین صمصامی در اولین نشست تخصصی اقتصاد بدون نفت که توسط بسیج اساتیددانشگاههای تهران و شهید بهشتی در دانشکده علوم سیاسی دانشگاه تهران با حضور محمد خوشچهره، غلامرضا مصباحی مقدم و سهراب صلاحی رئیس بسیج اساتید کشور برگزار شد، اظهار داشت: سال 1327 اولین برنامه کشور تدوین شد که آن سال 70 درصد بودجه جاری و 30 درصد آن عمرانی بود و به همین علت مجلس آن زمان به این موضوع اعتراض کرد که چرا 70 درصد بودجه جاری بوده و سهم عمرانیها کم است.
سرپرست اسبق وزارت امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه 66 سال از اولین برنامه اقتصاد کشور گذشته و در نهایت امروز به اول خط رسیدهایم، تصریح کرد: بالاتر از 70 درصد لایحه بودجه 94 مربوط به هزینه جاری است و سال به سال از درآمدهای عمرانی کمتر میشود، اکنون تراز عملیاتی بودجه که بدون نفت محاسبه میشود، منفی 46 هزار میلیارد تومان است.
وی با تأکید بر اینکه تلاش بسیاری صورت گرفت تا بودجه از نفت مستقل شود، بیان داشت: بسیاری از کارها عمدتاً صوری و شکلی بوده و درد اصلی را متوجه نشدیم و بررسی عمیق و دقیق وجود نداشته است.
صمصامی ادامه داد: در قانون برنامه سوم حساب ذخیره ارزی و پس از آن صندوق توسعه ارزی شکل گرفت و سالها ظاهر بودجهنویسی را عوض کردیم و به جای عنوان درآمدهای نفت واگذاری داراییهای مالی و تملک داراییهای سرمایهای را جایگزین کردیم.
این اقتصاددان با اشاره به موضوع هدفمندی یارانهها یکی از مباحث را مصرف پردرآمدها دانست و گفت: سال 86 که کارتهای سوخت ایجاد شد، به شرکت پالایش و پخش گفتیم که نوع خودروها و میزان سوخت آنها را گزارش دهد و در آن سال مشخص شد 60 تا 70 درصد بنزین در خودروهای پیکان و پراید ریخته میشود و 15 درصد خودروهای سمند و پژو و جالب است که 8 درصد آن فقط مربوط به خودروهای لوکس بود.
به گفته این استاد دانشگاه مشکل اصلی اقتصاد که درگیر آن هستیم، شفافیت اطلاعاتی است و با قاطعیت میگویم کمتر از یک سال میتوان با برخی راهکارها بودجه را بدون نفت پیشنهاد کرد، منتهی لوازمی میخواهد و گیر اقتصاد نیز همین جا است.
صمصامی یادآور شد: در لایحه بودجه 94 حدود 86 هزار میلیارد تومان درآمد مالیات پیشبینی شده و در سال 92 حدود 49 هزار میلیارد تومان با احتساب مالیات بر ارزش افزوده درآمد کسب شده است و نشان می دهد اکنون 30 تا 35 درصد درآمدهای لایحه بودجه را درآمد مالیاتی تشکیل میدهد.
وی با بیان اینکه گفته میشود 60 درصد اقتصاد مالیات نمیدهند، با طرح این سؤال که چه کسانی مالیات نمیدهند و چرا سازمان مالیاتی از آنها مالیات نمیگیرد، تصریح کرد: این موضوع امکان پذیر نیست، مگر اینکه بانک اطلاعاتی قوی داشته باشیم که بتوان مبادلات اقتصادی را از بانک، بورس، بیمه، گمرک و تمام مراکز دیگر را به یکدیگر متصل کرد که قطعاً نیاز به عزم ملی دارد.
به گفته این اقتصاددان آن سالها که در وزارت اقتصاد بودم، اطلاعات را پاک کردهاند و کار در سازمان مالیاتی ابتر ماند، وقتی وارد شفافیت اقتصادی میشویم همه دست به دست هم میدهند که جلوی کار را بگیرند. در بحث شناسایی پردرآمدها که دسترسی به حسابها بو،د از خود مجلس اعتراضها شروع شد که چرا به حسابهای شخصی مردم سرک کشیده میشود.
سرپرست اسبق وزارت اقتصاد افزود: اگر اقتصاد شفاف شد، عوامل این مفسده مشخص میشود، هیچ مفسدهای انجام نمیشود، مگر اینکه یک سر آن در سیستم بانکی است، زیرا پول جابجا میشود.
وی به ماده 169 مکرر اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم اشاره کرد و اظهار داشت: این ماده به همه دستگاهها، نهادها و وزارتخانهها تکلیف کرده که اطلاعات را در اختیار سازمان مالیاتی قرار دهند و در سال جاری اگر ابلاغ شود و راهکارهای نظارتی وجود داشته باشد، میتوان به افزایش درآمدهای مالیاتی امیدوار بود. بسیاری از قوانین اجرا نمیشود و برای اجرای آن قانون، قانون دیگری تصویب میشود و عملاً نظارت وجود ندارد. در بحث سود بانکی نیز این موضوع اشاره شد و قانون روی قانون مانده است.
صمصامی تأکید کرد: به لحاظ انجام و اجرای ماده 169 مکرر کار تا 5 ماه زمان نمیبرد و در وزارت اقتصاد این کار را کردیم، اما چون لو رفت موضوع شفافیت متوقف شد به همین علت دولت باید هوای مسئولان مجری را داشته باشد تا درآمدهای مالیاتی افزایش یابد. مشکل کنونی این است که نهادها به سازمان مالیاتی اطلاعات نمیدهند.
وی ادامه داد: سال 84 مشخص شد که چه کسانی منابع وارد کردند و مسکن خریده و اختلال ایجاد شد. ریشههای فشارهای عجیب و غریب در اقتصاد از سال 87 گذاشته شد و بسیاری از افراد کلان پروندههای مالیاتی ندارند و دستگاههای متولی امور اقتصاد ابزار لازم برای کنترل نداشته و اطلاعات ندارند.
وی ادامه داد: فکر میکردم کسی که پشت میز وزارت اقتصاد مینشیند تمام اطلاعات را دارد، در حالی که این گونه نیست، میخواهیم با فساد مبارزه کنیم اما نمیدانیم از کجا میآید چون اطلاعات درست اقتصادی نداریم.
دیدگاه شما